|
NOTAS Y COMENTARIOS
EUTROPIO DE VALENCIA Y EL MONACATO Para José Manuel Mayer Benitez y Pilar González de Mayer. Las fuentes biográficas de Eutropio ', abad del monasterio Servitano y obispo de Valencia, en Ia segunda mitad del siglo VI, se reducen a un parágrafo del De viris illustribus de Isidoro de Sevilla, y a dos efemérides del Chronicon de Juan de Bíclaro. El Biclarense nos atestigua que el año 584 era ya abad, y había sido discípulo de san Donato, el fundador de su dicho cenobio 2 ; y que cinco años después, en el decisivo III Concilio de Toledo, el de Ia vuelta bajo Recaredo de Ia monarquía visigoda a Ia ortodoxia católica, desempeñó nada menos que un papel de protagonista, al lado del metropolitano de Sevilla, san Leandro 3. Ante esta noticia, con razón se pasma Flórez *, de Ia insólita anteposición de un abad 5 a sesenta y un obispos. Por Isidoro sabemos que llegó a ser obispo valentino ; y de dos de sus obras literarias, una perdida, k. carta al obiepo de Cartagena, Liciniano, sobre Ia unción de los niños bautizados, y Ia otra, una de las dos conservadas, De districtione
1 Está controvertido si debe o no Uamársele santo ; véase España sagrada 7, 166^59. Los pareceres positivos no tienen otro fundamento que el epíteto beatissimum que Ie da el Biclarense, y ese no equivalía sino a un título común abacial, como hace notar U. Domínguez del VaI, 'Eutropio de Valencia y sus fuentes de información'. Revista española de Teología 14 (1954) 369-92; Ia cita es de Ia p. 375. Véase R. Chabás, Episcopologio valentino (Valencia 1909) 15fMil. 2 Chronicon, ad. a. 584: Eutropius, abbas monasterii Servitani, discipulus S. Donati, clarus habetur. Seguimos Ia ed. de J. Campos, Juan de Biclaro obispo de Gerona. Su vida y su obra (Madrid 1960). 3 Ib., ad. a. 589: . . .summa tamen synodalis negotii penes Sanctum Leandrum Hispalensis ecclesiae episcopum et beatissimum Eutropium monasteiii Servitani abbatem fuit. 1 Epaña sagrada 8, 167^8. 5 Sobre Ia significación de Ia participación de abades en los concilios toledanos, Ch. J. Bishko, 'Spanish abbots and the Visigothic Councils of Toledo", Humanistic Studies in honour of John Calvin Metcalf, University of Virginia Studies in PhUology 1 (Virginia 1941) 139-50. E. Magnin había sostenido en L'église wisigothique au VIIe siècle (Paris 1912) 59 que Ia regular de aquéUos como tales, y no cual vicarios de obispos ausentes, había comenzado con Eutropio. Pero Bishko nota (p. 145) que eUo no tuvo lugar hasta el octavo toledano del año 653, pues en el tercero "Eutropius, howewer, did not suscribe to the canons, which is proof enough that the bishops did not recognize him as anything more than an honorary member; in no sense can his presence be taken to fix any tradition of abbatial attendance". Claro está que eUo no hace sino valorar más el prestigio nacional de Ia persona de Eutropio.
|